Zinksuppletie kan symptomen cystic fibrosis verlichten

Voor zink is mogelijk wel, voor vitamine D geen rol weggelegd bij de bestrijding van de symptomen van cystic fibrosis. Dat valt af te leiden uit een tweetal onderzoeken naar hun mogelijke inzetbaarheid bij deze vrij zeldzame aandoening. Cystic fibrosis is een erfelijk bepaalde ziekte, die tot op heden niet te genezen is en een gemiddelde levensverwachting kent van rond de veertig jaar.
 
Kenmerkend is dat slijm, dat overal in het lichaam door de slijmklieren wordt afgescheiden, taai en dik is. Het hoopt zich op en leidt tot luchtweginfecties en longbeschadiging. Ook lever, alvleesklier en darmen kunnen worden aangetast. Symptomen zijn onder meer groeiachterstand, een verlaagde immuniteit, gebrekkige eetlust en diarree. Omdat deze verschijnselen ook kunnen voortvloeien uit een tekort aan zink, wilden Spaanse onderzoekers weten of dit mineraal een rol kan spelen in de symptoombestrijding.

Hun studie was heel klein, met slechts 17 volwassenen en kinderen. Bij drie van hen werd hypozincemie vastgesteld: een lage bloedspiegel van zink. Bij vier van hen was sprake van een tekortschietende zinkinname via de voeding. In alle gevallen was er een verband met onevenwichtige groei, in breedte of hoogte. Tussen deze twee categorieën bestond echter geen overlapping: geen van de zeven had ook de andere deficiëntie. Van belang is dan dat bij voldoende zinkinname evengoed sprake kan zijn van een te lage bloedspiegel zink. In dat geval zou opgeteld 41% van de onderzoeksgroep voor suppletie in aanmerking komen.

De zin van suppletie is tevens bestudeerd ten aanzien van vitamine D en wel in een double-blind placebogecontroleerd onderzoek onder 91 patiënten. Een tekort is in verband gebracht met een verslechtering van longfunctie en extra vitamine D zou daartegen kunnen helpen. Een eenmalig hoge dosis gevolgd door een onderhoudsdosering leverde echter geen voordelen op ten opzichte van degenen die een placebo kregen. De tijd tot aan een volgende verslechtering verschilde niet en de kans om binnen een jaar te overlijden nam door suppletie niet af.

Dit laatste onderzoeksresultaat sluit niet aan bij dat van eerdere studies. Niet alleen van zink, maar ook van vitamine D is vastgesteld dat tekorten een relevant aspect van cystic fibrosis zijn. Ook van suppletie zijn al eens mogelijk positieve effecten gebleken.

Referentie(s)
Van Biervliet S, Vande Velde S, Van Biervliet JP, Robberecht E. The effect of zinc supplements in cystic fibrosis patients. Ann Nutr Metab. 2008;52(2):152-6.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18446019

Damphousse V, Mailhot M, Berthiaume Y, Rabasa-Lhoret R, Mailhot G. Plasma zinc in adults with cystic fibrosis: correlations with clinical outcomes. J Trace Elem Med Biol. 2014 Jan;28(1):60-4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24268877

Chesdachai S, Tangpricha V. Treatment of vitamin D deficiency in cystic fibrosis. J Steroid Biochem Mol Biol. 2016 Nov;164:36-39.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4786457

Escobedo Monge MF, Barrado E, Alonso Vicente C, Redondo Del Río MP, Marugán de Miguelsanz JM.Zinc Nutritional Status in Patients with Cystic Fibrosis. Nutrients. 2019 Jan 11;11(1). https://www.mdpi.com/2072-6643/11/1/150/htm

Tangpricha V, Lukemire J, Chen Y, Binongo JNG, Judd SE, Michalski ES, Lee MJ, Walker S, Ziegler TR, Tirouvanziam R, Zughaier SM, Chesdachai S, Hermes WA, Chmiel JF, Grossmann RE, Gaggar A, Joseph PM, Alvarez JA. Vitamin D for the Immune System in Cystic Fibrosis (DISC): a double-blind, multicenter, randomized, placebo-controlled clinical trial. Am J Clin Nutr. 2019 Mar 1;109(3):544-553.https://academic.oup.com/ajcn/advance-article-abstract/doi/10.1093/ajcn/nqy291/5359447?redirectedFrom=fulltext
 

Verschenen in de nieuwsbrief van 22 maart 2019 Voedingsgeneeskunde