Voedselallergie en voedselintolerantie: wat is het verschil?

Je kunt allergisch zijn voor voedingsmiddelen, maar ook intolerant. Wanneer heb je last van het een, en wanneer van het andere? En wat zijn de precieze verschillen? Zorg.nu spreekt met André Knulst, dermatoloog en immunoloog bij het UMC Utrecht.

Wat is het verschil tussen een voedselallergie en voedselintolerantie?
'Bij een voedselallergie is er sprake van een acute reactie, waarbij IgE antistoffen een rol spelen. IgE staat voor immuunglobuline van klasse E. Deze antistoffen zijn betrokken bij de afweer tegen parasieten en bij allergische reacties. Een verhoogd IgE wordt dan ook gezien bij een allergische reactie of bij een infectie met parasieten. Typische klachten van een acute allergische reactie zijn: roodheid, galbulten, jeuk, misselijkheid, braken, diarree en bloeddrukdaling.

Intolerantie is een verzamelbegrip voor reacties op voedsel die niet allergisch van aard zijn. Bijvoorbeeld lactose-intolerantie (melksuiker) en glutenintolerantie (coeliakie). Klachten die hier optreden zijn vaak maag- en darmklachten.'

Vaak wordt gesproken over een glutenallergie, maar je kunt dus eigenlijk alleen intolerant zijn voor gluten en niet allergisch?
'Dat klopt. Er zijn wel allergieën voor granen, maar het is beter om dan van een allergie voor een betreffende graan te spreken en niet voor gluten. Gluten is de naam voor een groep eiwitten dat in meerdere graansoorten zit, en niet het allergeen dat een IgE gemedieerde allergie hiervoor veroorzaakt.'

Pinda-allergie voorkomen: schema en advies

Welke voedselallergieën komen het meest voor?
'Bij volwassenen gaat het vaak om fruit, noten en/of pinda's. Bij kinderen om koemelk, kippeneieren, pinda's en noten.'

Ben je vanaf je geboorte allergisch of intolerant, of kan dit later komen?
'Een allergie zie je vanaf enkele weken of maanden na de geboorte, maar kan ook op latere leeftijd nog voor het eerst optreden. Intolerantie zie je meestal op wat latere leeftijd.'

Hoe kom je erachter dat je een allergie hebt of intolerant bent?
'Voor IgE gemedieerde allergieën – de meest voorkomende allergieën – kun je specifiek IgE tegen voedsel bepalen door middel van een huid- en/of bloedtest. Dat is nog geen volledig bewijs voor een allergie, maar wel een aanwijzing. Het bewijs wordt geleverd door een zogeheten provocatie. Hierbij krijgt de patiënt geleidelijk een oplopende hoeveelheid van het verdachte voedsel te eten, onder nauwkeurige observatie en bewaking.

Bij intolerantie is soms een test nodig, en soms een provocatie.'

Kun je van een allergie of intolerantie afkomen?
'Kinderen groeien meestal over hun allergie heen. Van alle kinderen met een koemelkallergie is 85 procent na het derde levensjaar er vanaf. Bij kippeneieren is 65 procent voor het zesde levensjaar niet meer allergisch. Voor een pinda-allergie geldt dat 20 procent na de eerste levensjaren er vanaf is. Coeliakie gaat niet over en andere intoleranties meestal ook niet, al kan de ernst van de klachten wel wisselen.'

App SafeFoodies helpt mensen met voedselallergie in restaurants

Wat kun je doen als je vermoedt dat je ergens allergisch of intolerant voor bent?
'Onder begeleiding van een deskundige kun je een dieet volgen waarbij voedingsmiddelen die intolerantie kunnen veroorzaken voor een proefperiode van bijvoorbeeld vier weken worden vermeden. Als er dan geen effect is, is er geen intolerantie. Als er wel een gunstig effect is, kun je de weggelaten voedingsmiddelen één voor één weer introduceren. Zo kom je de voedingsmiddelen die de klachten veroorzaken op het spoor.'

Noot: Dit is een artikel uit februari 2018, gecontroleerd door de redactie op 4 april 2019.  Zorg.nu