Onderzoek maakt alert op interacties medicijnen en supplementen

In een Amerikaans onderzoek is in kaart gebracht welke risico’s er zijn bij het gelijktijdig gebruik van reguliere medicatie en voedingssupplementen. De auteurs hebben dit toegespitst op drie soorten medicijnen en vijf verschillende voedingsstoffen. Bedoeling van de studie was om de prevalentie vast te stellen van potentieel ernstige interacties tussen beide en te bepalen wie daarop het meeste risico loopt.
 
Een van de verschillen tussen de reguliere geneeskunde en alles dat ‘alternatief’ wordt genoemd, is gelegen in de controle op veiligheid. Medicijnen kunnen in principe alleen op doktersadvies worden verkregen en er bestaat een dubbele veiligheidscheck via de arts en de apotheker. Middelen die buiten dit circuit vallen, zoals voedingssupplementen, worden geheel aan de vrije markt overgelaten en kennen op zijn hoogst vormen van zelfregulering. Dat beperkt de veiligheid van supplementen en dat risico neemt toe wanneer die met medicijnen worden gecombineerd.

In het onderzoek is dat uiteengezet voor de antibiotica tetracyclines en voor middelen tegen (onder andere) hoge bloeddruk, de thiaziden en de angiotensine-II-receptorblokkers. Deze werden gekozen vanwege het frequente gebruik en de ernst van mogelijke interacties. De nagetrokken voedingssupplementen waren calcium, magnesium, zink, vitamine D en kalium. De gegevens kwamen uit 2013–2014 en werden ontleend aan de National Health and Nutrition Examination Survey(NHANES), dat gedetailleerde informatie bevat over de inname in de Verenigde Staten van voedingsmiddelen, medicijnen en supplementen. De representatieve steekproef omvatte 820 personen en 864 voorgeschreven medicijnen, waarvan 5% tetracyclines, 61% thiaziden en 46% angiotensine-II-receptorblokkers. De laatste twee kwamen ook in combinatie voor.

Tetracyclines werden getest op mogelijke interacties met calcium, magnesium en zink; thiaziden met vitamine D; en angiotensine-II-receptorblokkers met kalium. De resultaten qua risico’s en prevalentie waren:

Tetracyclines
In combinatie met calcium, magnesium of zink neemt het therapeutisch effect van de tetracyclines af. De voedingsstoffen zorgen voor een verminderde absorptie, waardoor de infectiegevoeligheid toeneemt. De prevalentie van potentiële interacties was 44,3% bij calcium, 26,9% bij magnesium en 37,4% bij zink.

Thiaziden
De combinatie met zowel calcium als vitamine D verhoogt het risico op hypercalciëmie. Daarnaast ontstaat mogelijk een verstoring van het evenwicht tussen zuren en basen waardoor het bloed te basisch wordt (metabole alkalose). De prevalentie van mogelijke interacties was bij calcium 53,5% en bij vitamine D 52,1%.

Angiotensine II receptor blokkers
Wanneer gecombineerd met kalium is het risico verhoogd op hyperkaliëmie. Dat geldt vooral voor patiënten met een verminderde nierfunctie, hartfalen of diabetes. De prevalentie van mogelijke interacties was 28,8%.

In totaal liep bijna de helft (49%) van de betrokkenen risico op ten minste één van de bestudeerde interacties. De kans was het grootst voor ouderen en voor mensen met een hoog opleidingsniveau.

De gevonden interacties dekken bij lange na niet alle mogelijke interacties tussen medicijnen en voedingssupplementen, maar geven een indicatie van de risico’s. De auteurs besluiten met  de opmerking dat het belangrijk is ‘to inform citizens that, before taking a supplement, it is desirable to consult their doctors to verify that the supplement is necessary and safe taking into account their prescription drugs’. Maar veel patiënten doen dat niet omdat ze het gevoel hebben gekregen dat een supplement vaak al bij voorbaat wordt afgeraden. En er zijn nog altijd veel meer combinaties die nietschadelijk zijn en juist de reguliere behandeling kunnen versterken.
 
Verschenen in de nieuwsbrief van 15 november 2019 PLATFORM VOOR VOEDINGSGENEESKUNDE

Referentie(s)
Aznar-Lou I, Carbonell-Duacastella C, Rodriguez A, Mera I, Rubio-Valera M. Prevalence of Medication-Dietary Supplement Combined Use and Associated Factors. Nutrients. 2019 Oct 15;11(10). pii: E2466. https://www.mdpi.com/2072-6643/11/10/2466/html