Wetenschap bevestigt: Diabetes is omkeerbaar!
Nederlandse wetenschappers hebben een van de eerste bewijzen geleverd dat diabetes type 2 door voedings- en leefstijlmaatregelen omkeerbaar is. Bloedwaarden verbeteren, er zijn minder en soms zelfs geen medicijnen nodig en patiënten voelen zich gezonder. Dit valt af te leiden uit de pilotstudie Keer Diabetes2 Om van het Louis Bolk Instituut. Een omvangijker onderzoek is al gaande.
De gangbare behandeling is bekend: diabetes 2 wordt vooral onder controle gehouden door medicatie en de op den duur vaak voorkomende complicaties eveneens. Daarnaast worden niet-medicamenteuze adviezen gegeven. Maar wat als door verandering van leefstijl, in het bijzonder gezonde voeding, de ziekte omkeerbaar blijkt? Wat als deze factoren niet alleen essentieel zijn in de preventie, maar ook in de behandeling? Dergelijke opvattingen, niet onbekend in de kritische voedingsleer, lijken ook regulier door te dringen. Keer Diabetes2 Om, ontwikkeld door de stichting Voeding Leeft,is zo’n programma dat nu een eerste wetenschappelijke onderbouwing heeft gekregen.
Het betreft een observationele studie onder 72 personen tussen 30 en 70 jaar met diabetes en overgewicht. Het ging om mensen die gemotiveerd waren aan hun leefstijl te werken en die zes maanden lang aan de ‘omkering’ werkten. Deze omvatte de elementen voeding, beweging, slaap en ontspanning. Zij stonden onder intensieve professionele begeleiding van een met de huisarts samenwerkend multidisciplinair team, bestaande uit een diëtist, een persoonlijke coach en een verpleegkundig specialist. Het onderzoek vond in Nederland plaats tussen februari 2015 en maart 2016. Aan een vervolgonderzoek over de periode 2017-2019 zullen negentienhonderd mensen deelnemen.
De resultaten waren als volgt:
Bij aanvang van het onderzoek was de HbA1C-waarde, indicator van het gemiddelde bloedglucoseniveau, bij 26 personen (36%) beneden de streefwaarde van ≤53 mmol/mol. Na zes maanden was dat aantal gestegen naar 43 personen ofwel 60%.
Van de deelnemers gebruikte aanvankelijk 90% tenminste één type glucoseverlagende medicatie, dat wil zeggen metformine als middel van eerste keuze en eventueel aangevuld met een sulfonylureumderivaat of mogelijk ook insuline. Aan het einde van het onderzoek had bijna de helft – 35 personen ofwel 49% - het aantal medicijnen verminderd. Van deze 35 waren er 9 (13%) geheel met de medicatie gestopt.
Er werd ook resultaat geboekt bij het verminderen van overgewicht. Dat bleek uit de afname van het gemiddelde lichaamsgewicht, de Body Mass Index (BMI) en de tailleomtrek.
Tenslotte leidde het volgen van het programma tot een betere kwaliteit van leven, zoals de deelnemers het zelf aangaven. Een groter subjectief welbevinden bleek uit een afgenomen vermoeidheid, meer motivatie tot lichaamsbeweging, een betere concentratie en minder slaapproblemen.
De opvallende resultaten zijn mede te danken aan de opzet van Keer Diabetes2 Om. De deelnemers waren gemotiveerd, kregen begeleiding en werden aangezet elkaar te steunen en hun ervaringen te delen. De vraag is natuurlijk of zij, weer geheel op zichzelf aangewezen, ook na een half jaar hun veranderde leefstijl en voedingsgewoonten volhouden. Daarvoor is immers meer discipline nodig dan voor het slikken van pillen. Maar het blijvend karakter van diabetes type 2 blijkt geen onontkoombaar lot.
Verschenen in de nieuwsbrief van 14 juni 2019 VOEDINGSGENEESKUNDE
Referentie(s)
Pot GK, Battjes-Fries MC, Patijn ON, et al. Nutrition and lifestyle intervention in type 2 diabetes: pilot study in the Netherlands showing improved glucose control and reduction in glucose lowering medication. BMJ Nutrition, Prevention & Health 2019;bmjnph-2018-000012. https://nutrition.bmj.com/content/early/2019/05/13/bmjnph-2018-000012
