Kunnen darmbacteriën de hersenen bereiken?
Recent onderzoek in muismodellen laat zien dat darmbacteriën zich rechtstreeks naar de hersenen kunnen verplaatsen. De nervus vagus lijkt een belangrijk kanaal voor deze verplaatsing.
Eerder is bij mensen al aangetoond dat darmbacteriën indirect invloed kunnen hebben op neurodegeneratie door middel van uitgescheiden metabolieten en toxines. Het is echter onduidelijk of ze ook een directe invloed hebben op de hersenen.
In dit onderzoek kregen muizen een vetrijke voeding die dysbiose en een hyperpermeabele darm veroorzaakt. Onderzoekers stelden vervolgens vast dat darmbacteriën, zoals Staphylococcus xylosus, rechtstreeks naar de hersenen kunnen migreren. Het doorsnijden van de nervus vagus aan één kant van de nek verminderde het aantal bacteriën in de hersenen aanzienlijk. Dit wijst erop dat de nervus vagus een belangrijk kanaal is voor deze verplaatsing. De aanwezigheid van bacteriën in de hersenen hing samen met activering van microgliacellen, wat een teken is van neuro-inflammatie, en met ophoping van neurale eiwitten, wat een kenmerk is van verschillende neurodegeneratieve ziekten.
In ten minste één model bleek dat de aanwezigheid van bacteriën in de hersenen omkeerbaar was. Wanneer de muizen overschakelden naar een standaardvoeding, verbeterde de doorlaatbaarheid van de darmen, wat resulteerde in een geleidelijke afname van bacteriën in de hersenen en een afname van het aantal ophopingen van neurale eiwitten.
Ook in muismodellen met de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson en het autismespectrum, zagen de onderzoekers darmdysbiose, hyperpermeabele darm, verplaatsing van bacteriën naar de hersenen en activering van microgliacellen.
De resultaten van dit onderzoek benadrukken het belang van een gezonde darmmicrobiota voor het behoud van een gezonde hersenfunctie. Het opent tevens nieuwe wegen voor onderzoek naar de behandeling en preventie van neurologische aandoeningen
Auteur
Andrea van Vuuren
Referentie(s)
Thapa M, Kumari A, Chin C Y, et al. Translocation of gut commensal bacteria to the brain. bioRxiv, 2023, p. 2023.08. 30.555630.
